İkinci Dünya Savaşı’nın Avrupa’da sona ermesi ve Nazi Almanyası’nın devrilmesinin 80’inci yılı, Moskova’dan Berlin’e, Londra’dan Paris’e kadar pek çok şehirde törenlerle anıldı
(Haber Masası) – Bu yılın en görkemli anma töreni Rusya’nın başkenti Moskova’da düzenlendi. Sovyetler Birliği’nin Nazi Almanyası’na karşı kazandığı zaferin yıl dönümü nedeniyle Kızıl Meydan’da yapılan geleneksel askeri geçit törenine Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ev sahipliği yaptı. Törene, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ve Brezilya Devlet Başkanı Luiz Inacio Lula da Silva’nın da aralarında bulunduğu 27 ülkenin lideri katıldı. 13 ülkeden askeri birliklerin yer aldığı geçitte, Çin en büyük yabancı asker kortejini oluşturdu.
Berlin’de çelenk bırakma ve sert mesajlar
Almanya’nın başkenti Berlin’de Şansölye Friedrich Merz, düzenlenen çelenk bırakma törenine katıldı. Almanya Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier ise Federal Meclis’te yaptığı konuşmada Ukrayna’daki savaşa dikkat çekerek, Rusya’yı sert sözlerle eleştirdi. Steinmeier, “Auschwitz’in kurtarıcıları bugün yeni saldırganlara dönüştü” dedi.
Londra ve Paris’te devlet törenleri
Londra’da Westminster Abbey’de düzenlenen anma törenine Kral III. Charles ve Başbakan Keir Starmer katıldı. Starmer, Avam Kamarası oturumunu askıya alarak milletvekillerinin törene katılımını sağladı. Konuşmasında, “Bu sadece tarih değil, aynı zamanda bugüne dair bir derstir, uyarıdır” ifadelerini kullandı.
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ise Paris’teki Meçhul Asker Anıtı’na çelenk bıraktı. Avrupa’nın pek çok kentinde konserler, dini ayinler ve saygı duruşlarıyla milyonlarca savaş kurbanı anıldı.
Ukrayna savaşı anmalara damga vurdu
İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog 8 Mayıs’ı “iyiliğin kötülüğe karşı zaferi” olarak tanımlarken, Avrupa Parlamentosu Başkanı Roberta Metsola da yaptığı açıklamada, “Bir kez daha şehirler bombalanıyor, siviller hedef alınıyor. Görevimiz tıpkı 80 yıl önce olduğu gibi: Hatırlamak, demokrasiyi korumak, barışı savunmak” dedi.
İkinci Dünya Savaşı’nın bilançosu
İkinci Dünya Savaşı, 1939 yılında Nazi Almanyası’nın Polonya’yı işgaliyle başladı. Yaklaşık altı yıl süren savaş, dünya genelinde 60 milyona yakın insanın yaşamını yitirmesine neden oldu. Avrupa’da savaş, 8 Mayıs 1945’te Almanya’nın koşulsuz teslim olmasıyla sona erdi. Bu tarih, başta Avrupa ülkeleri olmak üzere birçok ülkede Zafer Günü (VE Day) olarak anılıyor.
Türkiye savaşta tarafsız kaldı
İkinci Dünya Savaşı’na doğrudan katılmayan Türkiye, tarafsızlığını koruyan az sayıda ülkeden biri oldu. Bu politika, Mustafa Kemal Atatürk’ün öncülüğünde şekillenen barışçı dış politika çizgisinin bir yansımasıydı. Ancak savaşın sonlarına doğru Sovyetler Birliği’nin Boğazlar ve doğu sınırlarına yönelik talepleri, Türkiye’nin Batı’ya yönelmesinde belirleyici oldu.
Türkiye, 1945 yılında tarafsızlık politikasını bırakarak Almanya ve Japonya’ya sembolik savaş ilanında bulundu. Bu adım, Türkiye’nin Birleşmiş Milletler’e katılımını mümkün kılan süreçte önemli bir dönüm noktası oldu.