Milli Eğitim Bakanlığı’nın kamuoyuna sunduğu “Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli” kapsamında, lise eğitiminin ders yükünün azaltılması ve eğitimin daha “esnek” bir yapıya kavuşturulması yönündeki planlar, hükümete yakın medya aracılığıyla kamuoyuyla paylaşılmaya başlandı.
(Haber Masası) – Bu düzenleme, örgün eğitimde lise eğitiminin zorunlu olmaktan çıkarılması ya da eğitim süresinin azaltılması yönünde tartışmalara yol açarken, pedagojik açıdan ciddi sakıncalar içeriyor. Eğitimdeki bu “hafifletme”, genç kuşakların bilimsel, eleştirel ve kamusal nitelikli eğitim hakkının budanması anlamına geliyor.
Temel Yeterlilikler Tehlikede
Lise eğitiminin süre olarak kısaltılması veya ders sayılarının azaltılması, öğrencilerin temel akademik ve entelektüel yeterlilikleri edinmesini zorlaştıracaktır. Bu tür bir uygulama, öğrencilerin bilimsel düşünce, tarihsel bilinç, felsefi sorgulama ve sanatsal ifade gibi temel alanlardaki gelişimini olumsuz etkileyecek; lise sonrası yükseköğretime ve toplumsal yaşama hazırlıklarını zayıflatacaktır. MEB’in eğitim sisteminde siyasal-ideolojik bir bakış açısıyla yapmaya çalıştığı değişikliklerin sosyoekonomik eşitsizlikleri derinleştirmesi, özel okullar ve kurslar üzerinden daha fazla piyasalaşmaya yol açması kaçınılmazdır.
Kamusal Eğitim Aşınıyor mu?
Lise eğitiminde “esnekleştirme” olarak sunulan değişiklikler, eğitimin kamusal niteliğini aşındıran, içeriği boşaltılmış bir modelin önünü açmaktadır. Ders yükünü azaltmak adına temel bilimlerin, tarih ve felsefenin müfredattan çıkarılması, genç kuşakların düşünme, sorgulama ve toplumsal olayları anlama becerisini törpüleyecektir.
Eğitimde Yeni Müfredat Tartışmaları
2024/’25 eğitim öğretim yılı başından itibaren 1., 5. ve 9. sınıflarda başlatılan yeni müfredatta öne çıkarılan “değerler eğitimi” ve “manevi gelişim” başlıkları, eğitimi nesnel, bilimsel ve çoğulcu bir zemin yerine dini-ideolojik bir kalıba sokmayı amaçlamaktadır. Bu yaklaşım, Anayasa’da güvence altına alınan laiklik ilkesine aykırıdır. Laik, bilimsel ve demokratik eğitim, sadece bir hak değil, toplumsal barışın da güvencesidir.
Demokratik Katılım Dışlandı
Müfredat değişikliği sürecinde eğitim ve bilim emekçilerinin, sendikaların, eğitim fakültelerinin ve bilim insanlarının dışlanması, alınan kararların meşruiyetini tartışmalı hale getirmiştir. Eğitim gibi tüm toplumu ilgilendiren bir alanda siyasal-ideolojik amaçlarla ve kapalı kapılar ardında hazırlanan politikalar, demokratik eğitim anlayışıyla bağdaşmaz.
Gerçek Reformun Yolu: Eleştirel ve Eşitlikçi Eğitim
Eğitimde gerçek bir reform, sürenin kısaltılması ya da derslerin azaltılmasıyla değil; nitelikli, eleştirel düşünceyi destekleyen, eşitlikçi ve özgürlükçü bir müfredatla mümkündür. Mevcut iktidarın ve Millî Eğitim Bakanlığı’nın eğitimde gerçek anlamda bir reform yapacak kapasitesinin olmadığı açıktır. Öğrencilere sadece sınav başarısı değil, aynı zamanda toplumu ve dünyayı anlama, değiştirme, hak arama ve birlikte yaşama becerileri kazandıracak bir eğitim gereklidir.
Eğitim Sen’den MEB’e Çağrı
Eğitim Sen, MEB’e çağrıda bulunarak, eğitim sistemini yapboz haline getirmekten vazgeçmeye davet etti. Eğitimde ihtiyaç olanın nicel hafifletme değil, niteliksel derinliğin esas alınması gerektiğini belirten Eğitim Sen, lise eğitiminin süre olarak kısaltılması ya da içerik olarak daraltılmasının, Türkiye’nin geleceği olan gençleri donanımsız bırakmayı hedefleyen tehlikeli bir adım olduğunu ifade etti.
Eğitim Sen, tüm eğitim bileşenlerinin katılımıyla, bilimsel, laik, demokratik ve kamusal bir müfredatın yeniden inşa edilmesi gerektiğini vurguladı. Eğitim sisteminin siyasi-ideolojik müdahalelerden arındırılması gerektiğinin altını çizdi.
Kamusal Eğitim: Ortak Geleceğimiz
Eğitim, kamusal bir hak ve içinde yaşadığımız toplumun ortak geleceğidir. Geleceği inşa edecek nesillere içi boşaltılmış değil, insanlığın ve bilimin ortak değerleri ve kazanımlarıyla zenginleştirilmiş bir eğitim borcumuz vardır.”