(ANKARA) – DEM Parti Hak İhlalleri Raporu yayınladı. Hukuk ve İnsan Hakları Komisyonu Eşsözcüsü Sevda Çelik Özbingöl, yıl içinde 3 bin 128 DEM Partilinin gözaltına alındığını 409’unun tutuklandığını ve eylemlerde ise 173 kişinin tutuklandığını belirtti.
DEM Parti Hukuk ve İnsan Hakları Komisyonu Eşsözcüleri Sevda Çelik Özbingöl ve Öztürk Türkdoğan, 10-17 Aralık İnsan Hakları Haftası dolayısıyla hazırladıkları hak ihlalleri raporunu, DEM Parti Genel Merkezi’nde düzenlenen basın açıklamasıyla kamuoyu ile paylaştı. Hukuk ve İnsan Hakları Komisyonu Eşsözcüsü Sevda Çelik Özbingöl, yıl içinde 3 bin 128 DEM Partilinin gözaltına alındığını 409’unun tutuklandığını ve eylemlerde ise 173 kişinin tutuklandığını belirtti.
Bununla beraber, hak ihlalleri raporuna ilişkin yapılan toplantıda ilk olarak Sevda Çelik Özbingöl konuştu. Parti binalarına ve üyelerine yönelik fiziki saldırıların yanı sıra üyelerine dönük haksız yargı tacizi ile Kürt illerinde kesintisiz bir biçimde uygulanan yasakların 2024 yılında en az yüzde 50 oranda arttığına dikkat çekti.
Hak İhlalleri Raporu
Öte yandan Sevda Çelik Özbingöl şunları paylaştı:
“Partimiz bileşenlerine toplumsal muhalefete dönük haksız tutuklamalarda Aralık 2023’ten bugüne kadar partimiz taban ve bileşenlerine ve toplumsal muhalefet örgütleri üyelerine yönelik gerçekleştirilen siyasi soykırım operasyonları neticesinde en az tespit edilen rakamların gerçek veriler olmadığını da söylememiz gerekiyor. En az 948 kişi gözaltına alınmış en az 632 kişinin de tutuklanmasına karar verilmiştir. Aralık 2023 ve 10 Aralık 2024 tarihleri arasında partimizin her kademe yöneticisinin içinde bulunduğu 256’sı gözaltına alınmış. Çalışanlarımızın ve yöneticilerimizin 50’sinin tutuklanmasına karar verilmiştir. Ayrıca, Aralık 2023 ve 10 Aralık 2024 tarihleri arasında partimizin organize ettiği eylem ve etkinliklerde katılan parti üyelerimizi, seçilmişlerimiz ve çalışanlarımıza yönelik 3 bin 128 gözaltı gerçekleşmiş 409 kişinin toplam bir şekilde tutuklanmasına karar verilmiştir. Aralık 2023 ve 10 Aralık 2024 tarihleri arasında toplumsal muhalefet örgütlemeye yönelik partimizle birlikte katıldıkları belirli günlerdeki kutlama ve anma gibi etkinlikler ile protesto gösterilerine yönelik 564 gözaltı ve 173 tutuklama kararı verilmiştir.”
Kayyım Atamaları
31 Mart 2023’te gerçekleşen yerel seçimler sonrası 8 belediyemize kayyım atandı. Biz bu saldırıların sadece bir yönüyle gelişmediğini görmekteyiz. 2024 yılında partimize yönelik genel merkezimiz de dahil olmak üzere 9 fiziki saldırı gerçekleştirilmiştir. Bunun dışında 4 tane fiziki saldırı da kolluk aramaları ve haksız müdahaleleriyle yapılmıştır. Meclis kürsüsünde milletvekillerimiz bu süreç içerisinde iki kez fiziki ve fiili saldırıyla karşı karşıya bırakılmıştır. Defalarca Kürtçe konuştukları için mikrofonları kapatılarak birçok haksız müdahale de bütün kamuoyunun gözü önünde gerçekleşmiştir” dedi.
Van’da 94 Eylem ve Etkinlik Yasağı
Van ilimizde 2016 yılından beri kesintisiz bir şekilde valiliğin idari kararıyla devam eden bir yasak mevcutken 2024 yılı içerisinde 94 kez eylem ve etkinlik yasakları kararı verilmiştir. Bu yasaklama dışında İHD verilerine göre bu kararlar içerisinde 358 tane barışçıl eylem ve etkinliğe müdahale edilmiş ve yasaklama kararları vermiştir.
Kobane Davası
Siyasi soykırımın en büyük örneklerinden biri Kobanê yargılama sürecini de biz 2024 yılında yaşadık. 4 Kasım 2016’dan beri haksız bir şekilde tutuklu bulunan eski dönem HDP eş genel başkanlarımız Selahattin Demirtaş ve Figen Yüksekdağ’ın ve MYK üyelerimizin de içinde bulunduğu ve Kobanê kumpas davası olarak yargılaması olarak devam eden ve gizli tanık beyanları dışında bir gerekçeye dayandırılmayan siyasi faaliyetlerinin kriminalize edildiği yargılama sürecinde ne yazık ki 16 Mayıs 2024 tarihinde yüzlerce yılı bulan hapis cezalarıyla karşı karşıya kaldık. Hala bu yargılamanın gerekçeli kararında yazılmadığını bilmekteyiz.
Kayyımlar
Seçim sonrası ve akabinde demokratik siyasete ve halkın seçilmiş iradesine karşı gerçekleştirilen müdahale 3 Haziran’da farklı bir boyut kazandı. 3 Haziran 2024 tarihinde Hakkâri belediye eş başkanımız Sıddık Akış ile ilgili 2012 yılından beri devam eden bir yargılaması bahane gösterilerek gözaltına alınması ve hakkında verilen süren yargılamayla tutuklama kararına ve bir cezaya dönüştürülerek bir haksız kayyım atamasıyla karşılaştık. 31 Ekim’de Esenyurt’ta, 4 Kasım’da Mardin’de, 22 Kasım’da Ovacık ve Dersim’de kayyımla karşı karşıya kaldık. Halfeti, Batman ve Mardin’de ve Van’da devam eden kayyım atamaları süreçleri bu haksızlıkların boyutunu gösteriyor.
Cezaevleri
2024 yılının hak ihlallerinin en önemli boyutlarından bir tanesi de cezaevleridir. 2024 yılında tespit edebildiğimiz kadarıyla hem komisyonumuza hem Meclis grubumuza yansıyan süreçlerde 100’ü aşkın hapishanede yaptığımız ziyaretler, sağlık hakkı ihlali, şartlı tahliye hakkının engellenmesi, sevk taleplerinin reddi, özellikle cezaevi idareleri ve cezaevi gözlem kurullarının keyfi tutum ve davranışları nedeniyle gerçekleşen birçok ihlale de tanıklık ettik. 794 kere soru ve araştırma önergesi verdik. Meclis insan hakları inceleme kurumuna da başvuru yapılmıştır. 300’e yakın mahpus ziyaret edilmiş. Hapishane idareleri ile de yüz yüze telefon aracılığıyla da yüzlerce kez görüşmeler de gerçekleşmiştir. Komisyonumuz da bu yıl en az cezaevlerine ilişkin 2 defa raporlama yapmış. Hala da çalışmaları devam etmektedir. Cezaevleri hasta tutsaklardan, keyfi disiplin cezalarından, infaz yakmalara çıplak aramalardan, sağlık hakkının engellenmesine kadar yakinen takibi gereken bir ihlal alanı da olmaya devam etmektedir.
Tecrit
Hapishanelere ilişkin yaptığımız raporlamalardan bir tanesi de İmralı Ada hapishanesindeki devam eden tecrit sürecine ilişkindi. Biz bu süreçle de özellikle de hak ihlalleri, cezaevleri ve önemli sorunlarımızdan bir tanesi olan tecridin de giderilmesi konusunda insan hakları komisyonu olarak da bu sürecin takipçisiyiz.”
Türkiye Resmi İdeolojide Israr Ediyor
Sonrasında söz alan Öztürk Türkdoğan ise “Türkiye resmi ideolojide ısrar ediyor” vurgusuyla sözlerine başladı. Türkdoğan, Türkiye’nin ikinci yüzyılda barış ve demokrasi ile devam etmesi gerektiğini dile getirdi. Ardından, “Bütün bu ihlallerin sebeplerinden bir tanesi resmi ideolojide ısrar eden iktidarın değişmez tutumunun yansıması. Türkiye giderek otoriterleşiyor. Bu otoriterleşmeden vazgeçmesi gerekiyor” dedi.
Öcalan’la Görüşme Talebi
Türkiye Kürt sorununu çözmek zorunda. Türkiye’de 1 Ekim’den bu yana devam eden tartışmalar yeni bir barış sürecine evrilmek zorundadır. Bu tartışmaları uzatmamak gerekir. Partimizin İmralı Ada Hapishanesinde tutulan Sayın Öcalan’la görüşme talebi bir an önce kabul edilmelidir. Bir an önce Türkiye gerçek anlamda bir çözüm sürecine girmeli. Ve Kürt sorununu gerçekten demokratik ve barışçıl yollarla çözecek adım atmalıdır.
AİHM Kararları
Gerçekten demokrasiye dönülecekse; AİHM kararlarını ve AYM kararlarını uygulamakla başlanabilir. Hakkında kesinleşmiş AİHM Büyük Daire kararları bulunan arkadaşlarımız Sevgili Demirtaş ve Yüksekdağ başta olmak üzere Osman Kavala ve arkadaşları hapiste tutulan tüm siyasetçilerin serbest bırakılmaları gerekiyor. Bu oldukça önemli Can Atalay’ın serbest bırakılması gerekiyor. Türkiye’yi kendi hukukuna uymaya davet ediyoruz. Türkiye demokratikleştirmesi gerekirken daha kötü uygulamalara sapmaması gerekiyor.
İşkence ve Kötü Muamele
Türkiye’nin gerçekten yargısını masaya yatırması gerek. Venedik Komisyonu daha yakınlarda HSK ile ilgili bir rapor yayınladı. Türkiye’nin Venedik Komisyonu’nun bu tavsiyelerine uyması gerekir. İşkence ve kötü muamele yasağı konusunda şunu söyleyeyim. Bakın bu sene BM işkenceye karşı komitenin Türkiye’ye sonuç gözlemleri ve tavsiyeleri var. Türkiye bu tavsiyelere uymak durumundadır. Mutlaka ve mutlaka bu tavsiyelerin gereği yapılmalıdır. Ayrıca, İmralı ada hapishanesindeki tecrit de mutlaka ve mutlaka bir an önce kaldırılmalıdır.”