(ANKARA) – CHP Ankara Milletvekili Aylin Yaman, Meclis’te engelli haklarına ilişkin konuştu. Yaman, “Engelli bireylerin sadece yüzde 2.4’ü üniversiteyi bitirebiliyor. Engelli kadınların yüzde 32.4’ü okuma yazma bilmiyor” dedi.
Aylin Yaman, TBMM Genel Kurulu’nda engellilerin yaşadığı hak kayıpları hakkında açıklama yaptı. Yaman açıklamasında engellilere dair sağlıklı veri elde etmenin önemine dikkat çekti. Türkiye’de üç farklı veri seti olduğunu belirterek “Bir tanesi 13 yıl öncesinin. Dünyada 7 kez güncellenmiş olmasına rağmen bizim 13 yıl öncesinin kullandığımız bir veri seti ki ona göre yüzde 6.9. Bir diğeri 2014-2019 yılları arasındaki TÜİK’in sağlık verisi ona göre yüzde 15. Bir de Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nın kullandığı Ulusal Engelli Veri Sistemi. O da başvuruları değerlendiren, oraya da göre de 2,5 milyon başvuru var. Dolayısıyla biz 10 milyonluk tahminle başlıyoruz. Biliyorsunuz. ölçmezsek hiçbir şekilde yönetemeyiz” dedi.
Yaman, veri süreçlerinin ardından raporlamaya dikkat çekti. Bunun son derece hassas bir işlem olduğunu kaydetti. “2019 yılında bir değişiklikle ikili skaladan üçlü skalaya geçince ciddi hak kayıpları yaşanmıştı. Önümüzdeki günlerde Genel Kurul’a getirilmesi planlanan 2008 ekim ayı öncesinde sigortalanmış olan engelliler için farklı bir uygulama söz konusu olacak. Yine aynı hak kayıplarıyla karşı karşıya kalacağımızı düşünüyoruz. Bu döneme kadar Gelir İdaresi Başkanlığı’nca tespit edilen vergi indirimi esas engellilik derecesine göre hesaplanıyordu. Artık Sosyal Güvenlik Kurumu çalışma gücü kaybı oranına göre hesaplanacak. Bu mantıklı gözükmekle birlikte gelir vergi indirim belgesiyle hesaplanan oran engellilik kavramına fiziksel ve ruhsal boyutuyla ele almakta” diye konuştu.
“Engelli Bireylerin Sadece Yüzde 2.4’ü Üniversiteyi Bitirebiliyor”
Yaman, konuşmasına şöyle devam etti:
Şu anda sadece 80 bin kişi var kamuda çalışan. Yüzde 40 engellilik oranı var. Bunu da bilimsel altyapısı olmayan bir orana göre hesaplıyorlar. Engelli aylıkları yaşamla bağdaşmadığı gibi sadece engelli vatandaşlarımızın yüzde 3,5 alabiliyor 354 bin kişi. Önümüzdeki yıl için hedeflenen nedir Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nda? 340 bin kişi. Yani daha az hedef koymuşlar. Tamamen özensizlikle alakalı. Kadınların yüzde 32.4’ü, engellilerde okuma yazma bilmiyor. Özel sektör kotasını doldurmak için üniversite mezunu engelli istiyor. Oysa engellilerin sadece yüzde 2.4’ü üniversiteyi bitirebiliyor. Buna da el atmamız gerekiyor.
CHP’li Yaman: Bakım ve Rehabilitasyon Merkezi Sayısı Çok Az
Bakım ve rehabilitasyon merkez sayısı çok az. Sadece 106. Ülkede önümüzdeki yıl için aynı rakamı hedeflemişler. Yani artış hedeflenmiyor. Engelli bakım ve rehabilitasyon teknikerleri evde bakım teknikerleri, sosyal hizmet uzmanları, atanmıyorlar, evdeler. Bu da çok sıkıntılı bir konu. Son yönetmelikle engelli teçhizatı olan araçları engellerin kendisi dışında iki kişi daha kullanabilecek. Suistimale açık bir konu olduğu için yapıldığının farkındayım. Suistimallerin de farkındayım ama suistimal edenleri cezalandırmak için lütfen engellileri cezalandırmayın.”